Miętus

Miętus jest słodkowodnym kuzynem dorsza, a zarazem jedynym przedstawicielem tej rodziny, żyjącym w wodach słodkich. Wyglądem przypomina dorsza.

Ciało ma wydłużone, walcowate, pokryte małymi łuskami. W górnej części ciała występują 2 płetwy grzbietowe: krótka przednia i bardzo długa tylna. Płetwa odbytowa jest prawie tak samo długa jak tylna grzbietowa. Obie są oddzielone od zaostrzonej płetwy ogonowej niewielką przestrzenią. Głowa jest spłaszczona jak u żaby, z szeroką paszczą uzbrojoną w drobne zęby. Na szczęce znajduje się jeden wąs - czułek, a przy nozdrzach po jednym dodatkowym wąsiku. Płetwy piersiowe (umieszczone z boków ciała tuż za pokrywami skrzelowymi) duże, o kształcie wachlarzowatym.

Płetwy brzuszne wyraźnie przesunięte do przodu, umieszczone poniżej i przed płetwami piersiowymi. Linia boczna szeroka, jasna, w przedniej części ciała (nad płetwami piersiowymi) tworzy łuk lekko wygięty do góry. Miętus ma grzbiet brązowo zielonkawy z czarnym odcieniem, na tle którego występuje marmurkowaty deseń i liczne plamy różnej wielkości. Brzuch jest szary lub brudnozielony.

Dorasta do 70 cm długości i 4-5 kg wagi, Przeciętnie poławia się osobniki długości 20—50 cm, o wadze 0,2—1 kg. Rekordowy miętus złowiony na wędkę ważył 4,06 kg i mierzył 75 cm. Miętus jest stosunkowo pospolitą rybą. Spotkać go można niemal wszędzie: w rzekach, jeziorach, stawach, gliniankach, starorzeczach, kanałach, nawet w rowach i dołach potorfowych. Nie unika też wód słonych (Zatoka Pucka, Pomorska, Zalew Szczeciński). Nigdzie nie występuje licznie. Jest rybą zimno i ciemnolubną. Lubi wody chłodne, czyste, o dnie piaszczystym lub kamienistym. W jeziorach trzyma się większych głębokości. Jego kryjówkami są zwalone pnie, ostrogi rzeczne, wymyte przez wodę brzegowe półki, plątanina korzeni rosnących nad wodą drzew i krzewów. W morzu można go znaleźć pośród zalegających dno kamieni i głazów, przy starych, nadgryzionych „zębem czasu” i solą falochronach oraz umocnieniach brzegowych. W odróżnieniu od większości ryb, które żerują przeważnie w ciepłe dni wiosny, lata i jesieni, miętus wypływa na żer tylko podczas znacznego spadku nocnych temperatur, w czasie „psiej” pogody, gdy noce są chłodne i ciemne. Ogrzanie się wody latem powoduje u miętusa stan odrętwienia, przestaje wówczas żerować. Jest drapieżnikiem niezwykle żarłocznym, wychodzącym na łów wyłącznie nocą. Żywi się głównie rybami (czasem o wielkości niewiele mniejszej od siebie), żabami, rakami, ślimakami, larwami owadów, a nawet drobnymi ssakami. Czyni duże spustoszenie na tarliskach i wśród młodzieży innych gatunków ryb. Chętnie wyjada ikrę. Aktywność miętusa rośnie pod koniec jesieni. Największą aktywność wykazuje na początku zimy, gdy wody pokrywają się lodem.

Tarło miętusa odbywa się również zimą. Trwa ono od grudnia do marca. W tym czasie samica składa od 50 tys. do 3 mln. ziaren ikry o średnicy ok. 1 mm. Ciekawostką jest, że ikra miętusa jest przydenna i nieprzylepiająca się - ma kroplę tłuszczu. Okres inkubacji w różnych temperaturach następuje po 6 -10 tygodniach po skończeniu tarła.

Miętusy łowi tylko nieznaczna część wędkarzy. Ryba ta rzadko opuszcza swoje kryjówki w pełni sezonu wędkarskiego. Latem miętusy wychodzą z kryjówek bardzo rzadko, a żerowanie ich trwa krótko. Robią to w ciemne, dżdżyste i zimne noce. Można je wtedy spotkać na okolicznych płyciznach. Głównym okresem dobrych połowów tej ryby są wietrzne i zimne noce października i listopada oraz lutego i marca; głodne miętusy zaczynają żerować tuż po zmroku (po godzinie 17), po czym aktywność ich słabnie Od godziny 22 do przedświtu. Można je złowić we wszystkich partiach wody: na płyciznach, tuż przy brzegu oraz w miejscach bardzo głębokich.

Łowiąc miętusy należy pamiętać, że przynęta musi leżeć na dnie, bowiem ryba w czasie żerowania angażuje przede wszystkim zmysł dotyku i węchu. Miętus nie rzuca się na ofiarę, lecz podkrada się z rozwartą paszczą połykając pokarm głęboko do żołądka. Paszcza miętusa jest nieczuła na ukłucia. Miętusy łowi się na grunt, o ciężarze dostosowanym do szybkości prądu. Sprzęt powinien być mocny, nie ze względu na wielkość poławianych okazów i ich waleczność, lecz przede wszystkim z myślą o zaczepach o przydenne przeszkody i nocne warunki łowienia. Odpowiednie jest sztywne wędzisko, długości 3,0 - 3,9 m. Kołowrotek masywny, o stałej szpuli. Żyłka powinna mieć średnicę 0,20—0,25 mm z przyponem o średnicy 0,18—0,23 mm. Haczyk kuty — o numeracji raczej dużej (np. nr 1—2). Najlepszą przynętą jest świeżo uśmiercona ukleja z rozciętym łebkiem, ponadto inne martwe rybki lub kawałki ryb, martwe żaby, pęczki rosówek, wątroba bydlęca, stężała krew lub w ostateczności jazgarze (żywe lub martwe). Nie najgorsze efekty daje również mięso raków i małży oraz pijawki i ślimaki. Miętus bierze żarłocznie: początkowo odczuwa się lekkie drgnięcia wędziska lub słyszy dzwonek przymocowany do szczytówki, a następnie 2 zdecydowanie postępujące po sobie szarpnięcia. Wskazane jest podcinać zaraz po pierwszym sygnale brania, w celu zapobieżenia zbyt głębokiemu pochwyceniu przynęty. Pierwszy sygnał brania miętusa jest nie zawsze wyczuwalny, szczególnie na wolnym prądzie. Wiadomo bowiem, że im szybszy prąd wody, tym branie każdej ryby bardziej energiczne. Jeśli przegapi się branie, miętus zatnie się sam, gdyż prawie nigdy nie wypluwa przynęty, którą z reguły połyka bardzo głęboko. Po uchwyceniu przynęty nie ucieka i nie zdradza ochoty do walki. Warto wobec tego łowić na 2 wędki (jeśli regulamin na danej wodzie zezwala), ponieważ zacięty stoi spokojnie z połkniętą przynętą przy dnie. Po zacięciu ryby wykonuje się zdecydowany hol do podbieraka. Nieodzowny jest uwalniacz - wychaczacz haczyków, jeśli miętus nie zdąży połknąć przynęty wprost do żołądka. Dobrze jest rozpalić nad brzegiem rzeki ognisko (jeśli wolno), bowiem ogień przywabia ryby, a wędkarz nie marznie. W czasie intensywnego żerowania tej ryby można bez trudu złowić kilka - kilkanaście miętusów; można je łowić również spod lodu.

Wymiar ochronny miętusa: na rzece Odrze od ujścia rzeki Warty, do granic z wodami morskimi wynosi 30 cm, w pozostałych wodach 25 cm

Okres ochronny: we wszystkich wodach z wyjątkiem strefy na Odrze od ujścia rzeki Warty do granic z wodami morskimi od 1 grudnia do końca lutego
Rekord Polski: 4,06 kg -

Limit połowu: 5 kg