Boleń - gdzie występuje, jak i kiedy łowić ?

Kiedy żeruje boleń ?

Bardziej ku północy zbliżone rozmieszczenie geograficzne gatunku sugeruje jego chłodolubność. Z tego zaś wynika, że w ciągu roku powinny istnieć dwa okresy szczególnie aktywnego żeru i odpowiadające im sezony łowieckie bolenia. Wiosenny oraz oddzielony od niego latem jesienny.

Godziny żerowania wskaże najlepiej sam drapieżnik. Przeważnie ataki na ukleje zaczynają się już o wschodzie słońca, potem mają swą kulminację w środku dnia, żeby znów wybuchnąć późnym popołudniem. Cisza na powierzchni wody nie zawsze świadczy o bierności żerowej boleni. Wędkarzowi przeważnie sprzyja pogoda słoneczna z ciepłym wietrzykiem.

Zagadki skutecznego łowienia.

Musiało upłynąć wiele, wiele lat pozostawania na „ty” z rzeką, rybami i wędkami, żeby boleń przestał być w końcu legendą. Długie lata oczekiwania nie były chudymi pod każdym względem. Brak ryby nie zawsze jest następstwem pustki w wodach, lecz często brakiem warsztatowych umiejętności wędkarza.

Dzisiaj boleń w dalszym ciągu jest rybą trudną do złowienia, ale przecież w głębokim przekonaniu dostępną dla każdego wędkarza, który traktuje go z łowiecką pasją i dysponuje elementarną wiedzą o rzece i rybach. Jeśli zaś idzie o metody skutecznego łowienia i odpowiadające im wędki to można ich wymienić kilka. Szeregujemy je tu według malejącego stopnia łowności:

- przystawka powierzchniowa z żywcem, bez spławika,

- błystki i inne przynęty ciągnione,

- sztuczna mucha, w tym białe pióro kacze,

- boleniowy pater-noster.

Tarło odbywa na wiosnę w szybko płynących ciekach (od kwietnia do maja), o piaszczystym dnie, gdy temperatura wody przekroczy 5'C. W tym Okresie u samców występuje tzw. wysypka perłowa: na głowie, płetwach piersiowych i pokaźnej części łusek. Samica składa od 80 do 100 tys. ziaren ikry. Wylęg następuje po 10-11 dniach. Narybek początkowo odżywia się planktonem i drobnymi owadami. Od drugiego lub trzeciego roku życia bo ten (jako jedyny wśród karpiowatych) staje się drapieżnikiem. Pokarmem jego w tym czasie bywa drobnica, głownie ukleja, jelec i płoć. Bardzo duże egzemplarze pożerają żaby, a nawet myszy. Młode bolenie żyją w stadach, wyrośnięte natomiast osobniki prowadzą przeważnie samotny tryb życia. W ciepłych porach roku boleń żeruje w górnych partiach wody, polując na owady i przede wszystkim na stada drobnicy. Obecność jego w wodzie zdradza nieco wysunięta z wody jak mały peryskop płetwa grzbietowa, dzięki której można obserwować z jak nieprzeciętną szybkością porusza się ten drapieżnik. Swoim zachowaniem często zaskakuje łowiącego. Potrafi polować dosłownie o parę metrów od wędkarza. Po schwyceniu ofiary wykonuje nagły obrót uderzając płetwą ogonową o wodę z dużym hałasem. Potrafi gonić drobnicę tak zawzięcie, że przestraszone rybki wyskakują ponad wodę, a nierzadko nawet na brzeg. Nie jest łakomy; gdy jest najedzony, spokojnie pływa razem z uklejami, które widocznie czują, że obecnie nie grozi im niebezpieczeństwo.

Bolenia z powodzeniem można łowić od początku kwietnia, aż do listopada. Najlepiej bierze w okresie tarła i tuż po tarle. Ulubione miejsce boleni, to na ogół przykosy, ujścia dopływów mniejszych rzek. Często można znaleźć polujące rapy przy tamach oraz opaskach kamiennych i wiklinowych, przy brzegach z oberwanymi burtami, za pasem zlewisk, na załamaniach prądu. Przebywa raczej w bystrzach o dnie piaszczystym, za żerem wychodzi również na płycizny. W wodach stojących znacznie trudniej jest zlokalizować tego drapieżnika, gdyż nie trzyma się typowych miejsc, lecz ugania się po całym akwenie.

Boleń należy do nielicznych gatunków ryb, które można łowić przy użyciu praktycznie wszystkich metod wędkarskich. Najskuteczniejszą metodą jest spinning. Ale łowi się go na żywcówkę bez ciężarka, na kulę wodną, na muchówkę, przepływankę i nawet na puszek lub piórko gęsie. Sprzęt do połowu bolenia spinningiem powinien być delikatny. Wędzisko niezbyt elastyczne, długości 2,1 - 2,7 m, żyłka 0,22 - 0,26 mm pozwala na długie rzuty nawet lekkimi przynętami. Przynęty prowadzi się płytko, do 1 m zanurzenia w wodzie, nie ma więc obawy o zaczepy grożące zerwaniem przynęty. Siła uderzenia bolenia w przynętę jest zdumiewająca, początkowo ryba stawia twardy opór, ponawia ucieczki, po czym szybko słabnie. Przynęty do połowu bolenia powinny być małe, srebrzyste, dobrze imitujące ukleję. W chłodnej porze roku, do łowienia w głębszych partiach rzeki, używa się błystek wahadłowych długości 3-5 cm, wysmukłych, srebrzystych, lub woblerów. Przynętę należy wyrzucać tak, aby możliwie cicho opadła na powierzchnię wody. Natychmiast też trzeba rozpoczynać zwijanie żyłki, prowadząc ją bardzo szybko, boleń bowiem świetnie odróżnia zdradziecką przynętę od rybiej drobnicy (gdy błystkę ciągnie się wolno).

Żywcówka na bolenia musi być wyjątkowo delikatna — żyłka do 0,25 mm, wędzisko długości 4-6 m. Ukleję zakłada się na haczyk przez pyszczek, żeby zachowywała się w wodzie naturalnie, spławik zaś 1 - 1,5 m powyżej przynęty. Niektórzy wędkarze zamiast spławika zakładają kulę wodną (pozwala na dalsze rzuty). Obciążenia nie stosuje się. Przynętę podaje się powyżej stanowisk bolenia, tak by prąd uniósł ją do rejonu, gdzie się gromadzą.

Metodą bardzo rzadko u nas stosowaną jest kula wodna przywiązana do końca żyłki, od której zwisa przypon ze sztucznym lub naturalnym owadem. Odległość między przyponem a kulą powinna wynosić około 1,5 m. Kulę puszcza się z wodą, gdzie spodziewane są bolenie. Podnosząc w górę szczyt wędziska i z kolei go pochylając wprowadza się w ruch owady, które jak prawdziwe niby siadają na wodzie, niby zrywają się do lotu. Prowadząc kulę należy unikać brużdżenia wody, co odstrasza płochliwe ryby.

Połów na muchówkę jest powszechnie znany, nie ma więc potrzeby go opisywać. Łowienie boleni na puszek lub gęsie piórko jest podobne do łowienia na muchę. Zamiast muchy uwiązuje się do haczyka białe piórko długości 5—7 cm. Piórko rzuca się na wodę i pozwala mu swobodnie spływać z prądem rzeki, następnie znowu powtarza się tę czynność od początku.

Wymiar ochronny dla bolenia wynosi 40 cm, zaś limit dzienny - 3 sztuki (łącznie ze szczupakiem, sandaczem i sumem). Okres ochronny trwa od 1 styczeń do 30 kwietnia.

Mięso bolenia jest wyjątkowo miernej jakości: wodniste i ościste, o zapachu tranu.